پیشگفتار
کتاب حاضر یکی از متون درسی اقتصاد کلان در دانشگاههای معتبر جهان خصوصاً ایالات متحده آمریکا میباشد که توسط اساتید برجسته، رابرت ای. هال (استاد اقتصاد دانشگاه استنفورد کالیفرنیا) و مارک لیبرمن (استاد اقتصاد دانشگاه نیویورک) به رشته تحریر درآمده است.
این کتاب که با نام اصلی "اقتصاد کلان؛ رویکردها و کاربردها" منتشر شده، سعی کرده است در منازعات مربوط به مکاتب مختلف با بیطرفی تمام و با سلیقهای تحسینبرانگیز موضوعات کلان را عنوان نماید. از دیگر ویژگیهای مهم این کتاب، تلاش وسیع نویسندگان در جهت درک مفاهیم و اصول نظری اقتصاد از طریق تشریح، تحلیل و بهکارگیری مثالها و تمرینات کاربردی و انتقال تجربیات گسترده آمریکا میباشد.
با وجود تألیف بیش از 40 کتاب در زمینه اقتصاد کلان توسط رابرت هال متأسفانه از این نویسنده تا به امروز هیچ اثری در ایران ترجمه نشده است، لذا ترجمه این کتاب میتواند فرصتی برای ارزیابی جنبههای مثبت و منفی اقتصاد ایالات متحده آمریکا و عملکرد اقتصاددانان برجسته این کشور باشد. لازم به ذکر است که بهرهگیری از تجربیات بلندمدت آمریکا میتواند گامی مؤثر در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور عزیزمان ایران و اصلاح خطاهای کلیشهای جنبههای متعدد اقتصادی را فراهم آورد. آنچه ارائه شده است ترجمهای سلیس و روان از ویرایش سوم کتاب مذکور میباشد. دلیل انتخاب سومین نسخه از ویرایش این کتاب بهرهگیری از مطالب غنی، توضیحات گسترده و تعدد مثالهای کاربردی میباشد. از سوی دیگر، تأکید بر تحلیلهای نموداری در ویرایش سوم موجب تفهیم هرچه بهتر مخاطب میگردد. علاوه بر این، در ترجمه پیشرو همواره تلاش بر آن بوده که به جهت حفظ کیفیت، تکمیل و به روزرسانی اطلاعات از آخرین ویرایش در دسترس کتاب (ویرایش ششم) نیز بهرهگیری شود.
در نتیجه، پس از اتمام ترجمه هر دو ویرایش بنابر توصیه برخی از دوستان مبنی بر حذف مطالب تکراری و پرهیز از گزافگویی درصدد برآمدیم تا با کمک ترجمه هر دو نسخه ویرایش شده که مکمل یکدیگر بودند، تلفیقی از هر دو ویرایش را ارائه دهیم. علاوه براین، هدف از این تصمیم برقراری ارتباط معنایی مطالب، گستردگی فضای یادگیری و مقایسه اطلاعات ومنابع مربوط به فواصل زمانی قبل و بعد از سال 2000 میباشد، به نحوی که ترجمه ارائه شده در خور فهم و نیاز جامعه دانشگاهی و اقتصاددانان نوپا باشد.
در ترجمه کتاب، ضمن تأکید بر اصل امانتداری، نهایت تلاش بر این بوده که حتیالمقدور برای اصطلاحات انگلیسی از معادلهای فارسی مرسوم و متداول رشته اقتصاد استفاده شود. در همین راستا، واژهنامهای که در برگیرنده 452 اصطلاح میباشد، در انتهای کتاب ارائه شده است. همچنین، در مواردی که احساس میشد افزودن کلمه یا کلماتی در افاده منظور نویسندگان مؤثر است، مبادرت به چنین اقدامی شده است. در مواردی احساس میشد که ارائه توضیحی کوتاه در تکمیل برخی مباحث مفید است، در این گونه موارد در زیرنویس صفحه مربوط چنین توضیحاتی ارائه گشته و اصطلاحات انجام شده در متن کتاب روشن شده است. همچنین، به لحاظ احترام به شؤونات و موازین اسلامی و رعایت ضوابط انتشاراتی برای برخی کلمات جانشینهای مناسب و مشابهی انتخاب و به کار برده شده است.
نظر به کثرت مطالب و ضرورت اختصاص بیش از ۹۰۰ صفحه برای فراگرفتن مندرجات کتاب، همچنین به منظور تسهیل در استفاده، سهولت جا به جایی و ارتقای کیفیت کاربستی آن، شایسته دیدیم کتاب را در قالب دو جلد کم وزن، سهل الحمل و با کیفیت به چاپ رسانیم. امید است حاصل این تلاش، مقبولِ نظر و مطبوع طبعِ خوانندگان محترم واقع شود.
جلد اول شامل فصل اول تا نهم
و جلد دوم شامل فصل دهم تا هجدهم
بیشک، ترجمه حاضر خالی از نقص و اشکال نیست. از نظرات، انتقادات و پیشنهادات اصلاحی که از سوی خوانندگان محترم بهویژه مدرسان و دانشجویان گرامی ارائه گردد، به گرمی استقبال خواهد شد و قطعأ نکات اصلاحی ارائه شده مترجمان را در کارهای آتی هدایت و ارشاد خواهند نمود.
مقدمه .............................................................................................................
درباره مؤلفان ....................................................................................................
فصل 1: اقتصاد چیست؟
کمیابی و انتخاب فردی 2
مفهوم هزینه فرصت 3
مثال: هزینه فرصت دانشگاه 5
خلاصهای مختصر: آیا رفتن به دانشگاه انتخاب درستی است؟ 8
وقت طلاست 9
کمیابی و انتخاب اجتماعی 11
چهار منبع 11
هزینه فرصت و بده- بستان جامعه 13
دنیای اقتصاد 15
اقتصاد خرد و اقتصاد کلان 15
اقتصاد اثباتی و اقتصاد هنجاری 16
چرا اقتصاددانان در مورد سیاستها با یکدیگر مخالفت میکنند 17
چرا اقتصاد مطالعه میکنید؟ 19
درک بهتر دنیا 19
دستیابی به تغییر اجتماعی 20
کمک به آماده شدن برای سایر مشاغل 20
تبدیل شدن به یک اقتصاددان 21
روشهای اقتصاد 21
هنر ساختن مدلهای اقتصادی 22
فرضیات و نتیجهگیری 23
ریاضی، زبان فنی و سایر نگرانیها 24
نحوه مطالعه اقتصاد 25
خلاصه فصل 26
کلمات کلیدی فصل 27
مجموعه مسائل 27
ضمیمه: نمودارها و سایر ابزارهای مفید 29
جداول و نمودارها 29
نمودار خط مستقیم 32
خطوط منحنی 33
معادلات خطی 35
چگونگی جابهجایی خطوط مستقیم و منحنیها 37
انتقال در مقابل حرکت در امتداد یک خط 39
حل معادلات 40
فصل 2: کمیابی، انتخاب و سیستمهای اقتصادی
گزینههای تولید جامعه 44
مرز امکانات تولید 45
افزایش هزینه فرصت 47
دلیل افزایش هزینه فرصت 48
جستجو برای یک ناهار رایگان 49
ناکارایی تولیدی 50
رکود اقتصادی 53
رشد اقتصادی 55
مصرف در مقابل رشد 58
سیستم اقتصادی 60
تخصصگرایی و مبادله 61
مزیت نسبی 63
مزیت مطلق: یک مسیر غیرمستقیم 64
ادامه بحث مزیت نسبی 64
هر فرد در چه کاری مزیت نسبی دارد؟ 65
منفعت حاصل از مزیت نسبی 66
فراتر از جزیره 67
مزیت نسبی بینالمللی 68
تعیین مزیت نسبی یک ملت 69
منفعت جهانی از مزیت نسبی 70
تخصیص منابع 71
اقتصاد سنتی 72
اقتصاد دستوری 73
اقتصاد بازار 74
درک بازار 74
اهمیت قیمت 75
یک آزمایش خیالی: اتومبیلهای رایگان 76
بازارها، مالکیت و دست نامرئی 77
چشمانداز سیستم بازار ایالات متحده 78
تغییر ترکیب 79
نگاهی به جلو . . . 80
آیا نجات جان انسانها اقدامی کارآمد است؟ 81
نجات جان انسانها و PPF 81
نجات جان انسانها در ایالات متحده 82
خلاصه فصل 86
کلمات کلیدی فصل 87
مجموعه مسائل 87
سؤالات بحثبرانگیز 89
فصل 3: عرضه و تقاضا
بازارها 92
شناسایی یک بازار 92
تعریف گسترده در مقابل تعریف محدود 92
بازار محصول و بازار منابع 94
رقابت در بازارها 95
استفاده از عرضه و تقاضا در دنیای واقعی 96
تقاضا 97
قانون تقاضا 99
جدول تقاضا و منحنی تقاضا 100
انتقال در مقابل حرکت در امتداد منحنی تقاضا 102
"تغییر مقدار تقاضا" در مقابل "تغییر تقاضا" 104
عوامل انتقال منحنی تقاضا 105
تقاضا- یک خلاصه 109
عرضه 110
قانون عرضه 112
جدول عرضه و منحنی عرضه 113
انتقال در مقابل حرکت در امتداد منحنی عرضه 115
"تغییر مقدار عرضه" در مقابل "تغییر عرضه" 118
عوامل انتقال منحنی عرضه 118
عرضه- یک خلاصه 122
قرار دادن عرضه و تقاضا کنار یکدیگر 123
پیدا کردن قیمت و مقدار تعادلی 124
قیمتهای پایینتر از قیمت تعادلی 124
قیمتهای بالاتر از قیمت تعادلی 126
تعادل در نمودار 127
با تغییر عوامل مؤثردیگر چه اتفاقی رخ میدهد؟ 128
مثال: افزایش تقاضا به دلیل افزایش درآمد 128
مثال: شرایط جوی نامساعد (آب و هوای بد) و کاهش مصرف 131
مثال: افزایش درآمد و شرایط جوی نامساعد همراه با هم 132
فرآیند سه مرحلهای 134
قیمت نفت 136
شناسایی بازار 137
پیدا کردن تعادل 139
وقتی همه چیز تغییر میکند چه اتفاقی میافتد؟ 140
ژانویه 2007 تا جولای 2008: افزایش قیمت نفت 140
جولای 2008 تا فوریه 2009: کاهش قیمت نفت 142
فوریه و آوریل 2011: افزایش دوباره قیمت نفت 143
خلاصه فصل 144
کلمات کلیدی فصل 145
مجموعه مسائل 146
سؤالات بحثبرانگیز 150
ضمیمه: حل جبری تعادل 151
فصل 4: کار با عرضه و تقاضا
مداخله دولت در بازارها 155
مقابله با بازار: سقف قیمت 157
مثال: کنترل اجارهبها 160
مقابله با بازار: کف قیمت 161
حفظ کف قیمت 163
دستکاری بازار: مالیات 165
مالیات غیر مستقیم بر فروشندگان 166
مالیات غیر مستقیم بر خریداران 169
اصابت مالیاتی در مقابل وصول مالیاتی 171
دستکاری بازار: یارانه 172
اعطای یارانه به خریداران 172
اعطای یارانه به فروشندگان 174
عرضه و تقاضا در بازارهای مسکن 175
تفاوت بازار مسکن 176
یک مسیر غیرمستقیم: متغیرهای انبارهای و جریانی 176
متغیرهای انبارهای و جریانی در بازار مسکن 177
منحنی عرضه مسکن 178
انتقال در مقابل حرکت در امتداد منحنی عرضه 179
منحنی تقاضای مسکن 180
پسزمینه منحنی تقاضا: هزینههای مالکیت 181
انتقال در مقابل حرکت در امتداد منحنی تقاضا 183
تعادل بازار مسکن 184
با تغییر عوامل مؤثر دیگر چه اتفاقی رخ میدهد 185
تغییرات برابر در عرضه و تقاضا: بازار مسکن باثبات 186
محدودیت ساخت و سازهای جدید: افزایش سریع قیمت 187
تسریع در رشد تقاضا: افزایش سریع قیمت 188
رونق اقتصادی مسکن و انفجار آن: 2011-1997 191
رونق اقتصادی مسکن: افزایش سریع تقاضا 193
رشد اقتصادی 193
نرخ بهره 193
سیاست دولت 194
نوآوریهای مالی 194
استاندارهای وامدهی 195
سفتهبازی 196
یک مثال: رونق در لاسوگاس 197
انفجار حباب مسکن: کاهش ناگهانی تقاضا 198
یک مثال: ترکیدن حباب در لاسوگاس 199
رکود طولانی مسکن 200
خلاصه فصل 201
کلمات کلیدی فصل 203
مجموعه مسائل 203
سؤالات بحثبرانگیز 208
ضمیمه: درک اهرم 208
اندازهگیری اهرم 210
اهرم و نرخ بازده 212
فصل 5: آنچه اقتصاد کلان برای توضیح آن میکوشد
اهداف اقتصاد کلان 216
رشد سریع اقتصادی 216
اشتغال بالا (بیکاری پایین) 220
اشتغال و چرخه تجاری 223
ثبات قیمتها 225
رویکرد اقتصاد کلان 228
ادغام در اقتصاد کلان 229
بحث اقتصاد کلان 230
شما در مورد اقتصاد کلان مطالعه میکنید... 232
خلاصه فصل 234
کلمات کلیدی فصل 235
مجموعه مسائل 235
سؤالات مروری 236
سؤالات بحثبرانگیز 237
سؤالات تجربی 237
فصل 6: تولید، درآمد و اشتغال
تولید و تولید ناخالص داخلی 241
تعریف GDP 241
ارزش کل ... 241
همه نهاییها ... 242
کالاها و خدمات ... 244
تولید شده .... 244
برای بازار ... 245
در طی دوره داده شده .... 245
در حدود مرزهای ملی ... 246
پیگیری و گزارش GDP 247
وضعیت سالانه 247
GDP واقعی در مقابل GDP اسمی 249
نرخهای رشد 251
رویکرد مخارج نسبت به GDP 251
مخارج مصرف 253
سرمایهگذاری خصوصی 255
مؤلفهها 256
خرید تجاری کارخانهها و تجهیزات 256
مصرف خانگی جدید 257
تغییر موجودی انبار 257
سرمایهگذاری خصوصی و موجودی سرمایه، برخی از موارد مهم 259
خریدهای دولت 262
خالص صادرات 263
سایر رویکردها در رابطه با GDP 265
رویکرد ارزشافزوده 265
رویکرد پرداخت به عوامل تولید 267
خلاصهای ازروشهای اندازهگیری GDP 270
چگونه از GDP استفاده میشود 270
مشکلات GDP 273
اشتغال و بیکاری 275
انواع بیکاری 276
بیکاری اصطکاکی 276
بیکاری فصلی 278
بیکاری ساختاری 278
بیکاری ادواری 281
هزینههای بیکاری 284
هزینههای اقتصادی 284
هزینههای وسیع 287
بیکاری چگونه اندازهگیری میشود 289
بررسی خانوارها توسط اداره سرشماری 291
مشکلات اندازهگیری بیکاری 293
معیارهای جایگزین شرایط اشتغال 295
شش نرخ بیکاری (The Six “U”s) 296
بررسی و ارزیابی بنگاه 297
نسبت اشتغال- جمعیت (میزان بیکاری) 298
بلایای ناگهانی و GDP 299
طوفانهای کاترینا و ریتا: یک مطالعه موردی 301
اثرات مستقیم: ویرانی و اختلال 301
تأثیرات غیرمستقیم: واکنشهای دولتی و خصوصی 303
تأثیر کل بر GDP 303
نتیجهگیری 305
محدوده بلایای محلی و منطقهای 305
بلایای بزرگتر در کشورهای توسعهیافته 305
بلایای بزرگتر در کشورهای فقیر 306
انتخاب GDP توسط جامعه 306
خلاصه فصل 311
کلمات کلیدی فصل 312
مجموعه مسائل 312
سؤالات مروری 316
مسائل وتمرینها 318
سؤالات بحثبرانگیز 319
چالشهای بیشتر 319
سؤالات تجربی 320
فصل 7: سطح قیمت و تورم
اندازهگیری سطح قیمت و تورم 321
اعداد شاخص 322
شاخص قیمت مصرفکننده 323
پیگیری و گزارش سطح قیمت 326
از شاخص قیمت تا نرخ تورم 328
چگونه از CPl استفاده میشود 330
متغیرهای واقعی و تعدیل تورم 331
موارد مهم در مورد درآمد واقعی 334
تورم و اندازهگیری GDP واقعی 335
هزینههای تورم 336
افسانه تورم 336
یک مثال: قدرت خرید و تورم در دهه 1970 337
هزینه توزیع مجدد ناشی از تورم 338
تورم پیشبینی شده نیاز به تغییر قدرت خرید ندارد 339
آیا تورم غیرمنتظره قدرت خرید را تغییر میدهد 342
هزینه منابع ناشی از تورم 343
هزینه منابع برای مصرفکنندگان 343
هزینه منابع برای تولیدکنندگان 344
هزینه منابع برای مدیریت ثروت 345
آیا CPI دقیق است؟ 346
منابع تورش CPI 347
تورش جانشینی 348
تکنولوژیهای جدید 349
تغییرکیفیت 350
رشد تخفیف(تنزیل) 351
تورش سراسری 352
پیامدهای تورش CPI 353
محاسبه درآمد واقعی 354
شاخصبندی 354
مسأله بزرگتر و مفهومی 355
پیامدهای برآورد بیش از حد تورم 357
آینده CPI 359
بحث در مورد شاخصبندی مزایای تأمین اجتماعی 360
خلاصه فصل 365
کلمات کلیدی فصل 366
مجموعه مسائل 366
سؤالات مروری 368
مسائل و تمرینها 369
سؤالات بحثبرانگیز 370
چالشهای بیشتر 371
سؤالات تجربی 371
ضمیمه: محاسبه شاخص قیمت مصرفکننده 372
محاسبه شاخص قیمت مصرفکننده 372
فصل 8: مدل بلندمدت کلاسیک
مدلهای اقتصاد کلان: کلاسیک در مقابل کینزی 379
چرا مدل کلاسیک مهم است؟ 382
فرضیات مدل کلاسیک 383
چقدر تولید خواهیم کرد؟ 384
بازار کار 386
عرضه کار 386
تقاضای کار 387
تعادل اشتغال کامل 388
از اشتغال تا تولید 389
تابع تولید 391
تعادل GDP واقعی 392
نقش مخارج 393
مخارج کل در اقتصاد بسیار ساده 393
قانون سی 396
مخارج کل در یک اقتصاد واقعیتر 397
هزینههای سرمایهگذاری برنامهریزی شده(IP) 398
خالص درآمد مالیاتی (T) 400
درآمد قابل تصرف 401
پسانداز خانوار(S) 401
نشتها و تزریقها 402
بازار وجوه قابل استقراض 405
عرضه وجوه قابل استقراض 405
منحنی عرضه وجوه 406
تقاضای بازار وجوه قابل استقراض 407
منحنی تقاضای وجوه 409
تعادل در بازار وجوه قابل استقراض 412
بازار وجوه قابل استقراض و قانون سی 413
بیان قانون سی با کمک معادلات 414
سیاستهای مالی در مدل کلاسیک 417
افزایش خریدهای دولت 418
ازدحام و ازدحام کامل (اثر جایگزینی) 420
استدلال ازدحام کامل 421
سیاست مالی همراه با مازاد بودجه 422
کاهش خالص مالیات 424
مدل کلاسیک: خلاصه 426
خلاصه فصل 428
کلمات کلیدی فصل 429
مجموعه مسائل 429
سؤالات مروری 432
مسائل و تمرینها 433
سؤالات بحثبرانگیز 434
چالشهای بیشتر 434
سؤالات تجربی 436
ضمیمه: مدل کلاسیک در اقتصاد آزاد(باز) 436
نشتها و تزریقها در اقتصاد باز 436
هزینه کل در اقتصاد باز 437
قانون سی در اقتصاد باز 437
توازن تجاری: واردات = صادرات 437
عدم توازن تجاری: واردات < صادرات 438
ازدحام کامل در اقتصاد باز 441
فصل 9: رشد اقتصادی و ارتقاء استانداردهای زندگی
معنی و اهمیت رشد اقتصادی 444
اندازهگیری استاندارد زندگی 444
تفاوتهای کوچک و قانون ۷۰ 447
چند نمونه 448
چشمانداز رشد 450
چه عواملی موجب رشد اقتصادی میشوند؟ 453
عوامل تعیینکننده GDP واقعی 453
بهرهوری 454
متوسط ساعات 454
نسبت اشتغال- جمعیت (EPR) 455
ترکیبات تعیینکننده 455
معادله رشد 456
رشد نسبت اشتغال- جمعیت (EPR) 458
تغییرات عرضه و تقاضای نیرویکار 458
دولت و EPR 461
افزایش رشد عرضه نیرویکار 463
افزایش رشد تقاضای نیرویکار 465
رشد اشتغال و بهرهوری 466
محدودیتهای EPR بهعنوان یک استراتژی رشد 468
رشد بهرهوری: افزایش سهام (موجودی یا انباره) سرمایه 469
سرمایهگذاری و انباره سرمایه 472
چگونه میتوان سرمایهگذاری را افزایش داد 473
مشاغل هدفمند: افزایش انگیزه سرمایهگذاری 473
هدف قرار دادن خانوارها: افزایش انگیزه پسانداز 475
کاهش بودجه دولت 478
یک شرط مهم درباره بودجه دولت 480
سرمایه انسانی و رشد اقتصادی 481
محدودیتهای رشد در نتیجه سرمایه بیشتر 483
تغییر فناوری 485
رشد سرمایه در مقابل تغییر فناوری 486
رشد مبتنی بر اکتشاف 488
دولت و رشد مبتنی بر اکتشاف 490
هزینههای تحقیق و توسعه 490
زیرساختهای نهادی و نوآوری 491
رشد جبرانی 492
دولت و رشد جبرانی 494
مثال 495
سیاستهای رشد: خلاصه 497
سیاست مالی و رشد اقتصادی 497
ضریب فزاینده و اثرات رقابتی 498
هزینه رشد اقتصادی 499
هزینههای بودجهای 500
هزینههای مصرف 502
هزینههای فرصت کارگران 504
فدا کردن سایر اهداف اجتماعی 505
موانع رشد اقتصادی جبرانی در کشورهای کمترتوسعهیافته(کشورهای فقیر) 506
نیروی بیرحمانه 512
قرار دادن ثروتمندان بهعنوان هدف 514
کاهش رشد جمعیت 514
کمکهای خارجی 515
خلاصه فصل 516
کلمات کلیدی فصل 517
مجموعه مسائل 517
سؤالات مروری 520
مسائل و تمرینها 521
سؤالات بحثبرانگیز 523
چالشهای بیشتر 523
سؤالات تجربی 524